5 boeken die elke UX-designer in zijn kast zou moeten hebben staan
Deze 5 boeken op het gebied van beïnvloeding zou je als UX-designer in je kast moeten hebben staan:
- Don’t make me think – Steve Krug
- Verleiden op internet – Aartjan van Erkel
- Digitale verleiding – Maurits Kaptein
- Invloed – Robert B. Cialdini
- Ons feilbare denken – Daniel Kahneman
Don’t make me think
Deze klassieker van Steve Krug stamt uit 2006. De beginjaren van het Internet. En daarmee was Steve al vroeg een echte UX man. Het boek dat ik thuis in mijn kast heb staan komt uit 2013 en is de derde druk. Tegenwoordig is de Nederlandse versie lastig te vinden maar de Engelse is vast ook goed te doen.
Aan de hand van voorbeelden (inmiddels wel zwaar ouderwetse screenshots) laat Steve zien hoe je de gebruiker centraal stelt en zo min mogelijk drempels opwerpt. Dat klinkt allemaal heel logisch, maar tijdens het lezen zal je herkennen dat nu in 2022 dezelfde “problemen” spelen. Heel goed om je als ontwerper bewust van te zijn en meteen wat opties te hebben hoe je deze problemen voorkomt of oplost.
Wat ik eraan heb / van onthouden heb: het besef dat je het voor de gebruiker (of bezoeker van je website) altijd zo makkelijk mogelijk moet maken.
Deze Nederlandse versie zag ik niet meer op Bol, de Engelse versie wel.
Verleiden op Internet
Hoe maak je een website onweerstaanbaar? Aartjan van Erkel schreef er online al regelmatig over maar besloot zijn kennis te bundelen in dit boek: Verleiden op Internet.
Ik haalde uit dit boek veel waardevolle tips om bezoekers zo soepel mogelijk een website te laten gebruiken. Veel daarvan zijn gericht op conversie. Als het goed is een win-win voor jouw opdrachtgever en de bezoekers van zijn/haar site.
Wat ik er prettig aan vond: veel praktische voorbeelden die op vrijwel iedere site van toepassing zijn. Verder ook ruimte voor copy, een belangrijk onderdeel van UX. Lekker hands-on dus. Ben je meer van de theorie, check dan hieronder het boek van Daniel Kahneman.
Het geheel is opgeknipt in korte hoofdstukken, daardoor is het een boek wat je ook makkelijk in delen kan lezen.
Wat ik eraan heb / van onthouden heb: kijk goed naar het probleem en bijbehorende “angsten” van je bezoeker en laat zien dat jij de oplossing hebt.
Er is trouwens ook een opvolger van dit boek: Maak ze gek. Ook de moeite waard.
Digitale verleiding
Als je weinig tijd hebt of niet van lezen houdt en niet alle vijf de boeken wilt lezen, lees dan alleen deze. In dit boek gaat Maurits Kaptein dieper in op de psychologische kant van digitale verleiding; hoe werkt ons brein, welke principes bestaan er, hoe pas je deze toe en – last but not least- beīnvloedingsprofielen.
Een beīnvloedingsprofiel is een collectie van schattingen van het effect van de beīnvloedingsprincipes van Cialdini (en de zekerheid van deze schattingen) voor een indvidu. (Digitale verleiding. pag. 187)
Bijzonder interessant. Zeker ook het hoofdstuk over zijn visie op de toekomst met betrekking tot deze profielen. Hij bespreekt ook de donkere kant van deze profielen en hoe je als ontwerper hiermee om kan gaan.
Wat ik eraan heb / van onthouden heb: niet iedereen is even gevoelig voor (dezelfde) principes. Ga er dus niet klakkeloos vanuit dat het inzetten van een beīnvloedingsprincipe werkt voor al jouw bezoekers. En: dat ik geen fan ben van het maken van profielen.
Invloed
Wat een baas is professor Robert B. Cialdini. Als UX’er kan je niet om deze man heen. Hij beschrijft in zijn boek 6 manieren van beïnvloeden. (Zelf noemt hij ze beīnvloedingswapens.)
- Wederkerigheid
- Commitment en consistentie
- Sociale bewijskracht
- Sympathie
- Autoriteit
- Schaarste
Inmiddels is daar een 7e aan toegevoegd: eenheid. Maar goed, met de overige 6 ben je al lekker zoet. Ieder principe heeft zijn eigen hoofdstuk waarin Cialdini ingaat op het hoe, wat en waarom. Ook hij gaat gelukkig nog even kort in over het misbruik maken van de principes. Pas je de principes goed toe, dan heb je blije bezoekers (en dat moet het doel zijn).
Als je ook van plan bent het boek van Maurits Kaptein te lezen (Digitale verleiding) dan raad ik je aan eerst dit boek te lezen en daarna die van Kaptein. Je hebt dan net wat meer bagage en kan eventueel in dat boek dan wat stukken overslaan.
Wat ik eraan heb / van onthouden heb: 6 principes om de bezoeker wat te sturen. Ga er wijs mee om en het is een win-win situatie.
Ons feilbare denken
Het dikste boek, maar ook zeer de moeite waard. Dit boek gaat veel meer over hoe ons brein werkt. Zo beschrijft meneer Kahneman dat je hersenen op te delen zijn in 2 systemen. Systeem 1 en systeem 2. Systeem 1 is je reptielenbrein (iets waar Aartjan van Erkel het ook regelmatig over heeft), systeem 2 is het tragere, rationele systeem. Ook gaat hij dieper in op hoe onbetrouwbaar ons denken soms is, en hoe dit komt.
Sommige hoofdstukken zijn wat taai, maar door de vele voorbeelden en zijn prettige schrijfstijl is het boek goed te doen. Leg het wel af en toe weg om het even te laten bezinken.
Voor mij is dit boek echt een waardevolle toevoeging op alle boeken over beīnvloedingsprincipes of online verleiden omdat het je beter laat begrijpen waarom sommige principes zo goed werken.
Wat ik eraan heb / van onthouden heb: Systeem 1 is snel maar dom, systeem 2 is langzaam maar slim. Hier kan je gebruik van maken bij het ontwerpen van sites en apps. En ook: je brein is feilbaar; soms maakt het onredelijke beslissingen.
Bonus: Online Invloed
Ik moest keuzes maken. Er zijn nog veel meer goede boeken over ontwerp, copy, psychologie en alle andere zaken die UX raakt. Ik heb dus niet alle boeken uit mijn boekenkast behandeld. Als bonus raad ik je het boek van Bas Wouters en Joris Groen aan: Online invloed. Het is een vrij recent boek, het gaat wat dieper in op behaviour design, prompts, motivatie en ability. Het is wat mij betreft een mooie mix van theorie en praktijk en heeft door het verhaal over motivatie en ability ook echt een leuke nieuwe kijk op hoe je online resultaat boekt.
Beïnvloeden en verleiden, bah!
UX gaat over het neerzetten van een zo prettig mogelijke gebruikerservaring. Daar kom je door onderzoek, inzicht, ontwerp, de juiste copy, service, etc. De bezoeker van jouw site staat centraal. Het doel als UX-ontwerper is om hem of haar zo goed mogelijk van dienst te zijn.
Beïnvloeden klinkt als iets vies. Het geeft wellicht het idee dat je de bezoeker iets wil laten doen wat hij/zij eigenlijk niet van plan was.
Je hebt als ontwerper ook te maken met een opdrachtgever. Die wil dat zijn product of dienst afgenomen wordt, het liefst zo vaak mogelijk. Duidelijk een commercieel belang.
Een bezoeker komt echter ook om iets te doen op jouw site. Het kan bij een product zijn dat hij/zij nog in de oriëntatiefase zit, maar de interesse is er sowieso.
Ik zet de beīnvloedingstechnieken in om ervoor te zorgen dat wat de bezoeker komt doen, zo makkelijk mogelijk kan. Zo helpen reviews om te bepalen of anderen het product of de dienst aanbevelen (Social proof) en helpt het om te zien dat iets bijna is uitverkocht zodat ik niet achter het net hoef te vissen (Schaarste). Zo kan ik van ieder principe voorbeelden noemen die in dienst staan van de bezoeker. Hij/zij wordt daardoor beïnvloed, maar wel in positieve zin. Als het goed is resulteert dit in meer aankopen of opdrachten en is het commerciële belang dus ook gediend.
Ik ben ontzettend benieuwd hoe jij daar tegenaan kijkt. Daarom heb ik een LinkedIn post gemaakt waar je jouw visie hierop kan delen. Ik hoor graag van je!
Reageren kan op mijn LinkedIn post over beīnvloeden.
Ontvang tips en maak kans op het boek Online Invloed
Kan jij wel wat kennis gebruiken? Ik geef het boek Online invloed gratis weg. Het enige wat ik van je vraag is even aangeven dat ik je mag mailen met tips. Je ontvangt dan op onregelmatige basis UX / Design / Conversie tips en ik betrek je graag in korte gebruikersonderzoeken van mijn eigen projecten (hoef je niet aan mee te doen, mag).
Onder de inschrijvers verloot ik het boek, als bedankje voor jullie support.
Ontvang tips en maak kans op het boek Online Invloed
Kan jij wel wat kennis gebruiken? Ik geef het boek Online invloed gratis weg. Het enige wat ik van je vraag is even aangeven dat ik je mag mailen met tips. Je ontvangt dan op onregelmatige basis UX / Design / Conversie tips en ik betrek je graag in korte gebruikersonderzoeken van mijn eigen projecten (hoef je niet aan mee te doen, mag).
Onder de inschrijvers verloot ik het boek, als bedankje voor jullie support.
